Kim ngạch là một thuật ngữ chuyên ngành được sử dụng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Chắc hẳn rất nhiều bạn chưa nắm được khái niệm kim ngạch là gì phải không nào? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải đáp cho bạn thắc mắc trên. Đồng thời cung cấp những thông tin liên quan đến kim ngạch xuất nhập khẩu tại Việt Nam.
Kim ngạch là gì?
Theo từ điển Tiếng Việt, Kim ngạch là một danh từ, quy định về mặt giá trị thể hiện bằng tiền tệ đối với hàng hoá xuất nhập khẩu của một nước hay một khu vực trong một thời kỳ nhất định.
Có thể hiểu một cách đơn giản hơn, để định lượng về hàng hóa xuất khẩu hoặc nhập khẩu của một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định, người ta sử dụng thuật ngữ “kim ngạch”.
Kim ngạch là tiêu chí quan trọng để đánh giá tình hình phát triển kinh tế của trong hiện tại và tương lai của một doanh nghiệp hay một quốc gia.
Kim ngạch gắn liền với 3 khái niệm riêng biệt. Bao gồm: kim ngạch xuất khẩu (Export turnover), kim ngạch nhập khẩu (Import turnover), và kim ngạch xuất nhập khẩu (Export-import turnover). Để các bạn hiểu rõ hơn, sau đây chúng tôi sẽ giải nghĩa chi tiết về 3 khái niệm này.
Thế nào là kim ngạch xuất khẩu?
Kim ngạch xuất khẩu (nghĩa tiếng Anh là Export Turnover): Là tổng giá trị xuất khẩu của các (hoặc một) hàng hoá xuất khẩu thuộc một quốc gia (hoặc một doanh nghiệp) trong một kỳ nhất định (thường là quý hoặc năm). Sau đó quy đổi ra một loại đơn vị tiền tệ nhất định.
Hiểu đơn giản hơn, kim ngạch xuất khẩu là tổng giá trị một quốc gia (một doanh nghiệp) thu được khi xuất đi một hoặc nhiều loại hàng hóa trong một khoảng thời gian nhất định (thường là tính theo quý, năm).
Kim ngạch xuất khẩu càng cao chứng tỏ nền kinh tế của đất nước đó càng phát triển. Ngược lại, kim ngạch xuất khẩu càng thấp thì nền kinh tế đang chậm phát triển. Cần phải có chính sách cải tổ để làm sao tạo ra nhiều hàng hóa xuất khẩu, thu tiền về cho đất nước.
Thế nào là kim ngạch nhập khẩu?
Kim ngạch nhập khẩu (nghĩa tiếng anh là Import turnover): là tổng giá trị của một hoặc nhiều loại hàng hóa được nhập khẩu vào quốc gia hoặc doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định (thường là tháng, quý, năm). Giá trị này cũng được quy đổi ra một loại đơn vị tiền tệ nhất định.
Nói đơn giản hơn, kim ngạch nhập khẩu chính là tổng giá trị ngân sách, chi phí được bỏ ra cho hoạt động nhập khẩu hàng hóa. Khoản ngân sách này cũng được quy đổi theo một đơn vị tiền tệ thống nhất.
Thông thường, giá trị kim ngạch nhập khẩu của một quốc gia sẽ luôn được đảm bảo để không vượt quá kim ngạch xuất khẩu. Bởi nếu vượt quá, ngân sách quốc gia sẽ ngày càng cạn kiệt và nền kinh tế sẽ sớm bị suy thoái.
Thế nào là kim ngạch xuất nhập khẩu?
Kim ngạch xuất nhập khẩu (nghĩa tiếng Anh là Export-import turnover): là tổng kim ngạch nhập khẩu cộng tổng kim ngạch xuất khẩu.
Sau đây là một số công thức thường sử dụng liên quan đến kim ngạch xuất nhập khẩu:
- Tỷ lệ xuất nhập khẩu = (giá trị xuất khẩu / giá trị nhập khẩu) x 100 (%)
- Tính tổng giá trị xuất nhập khẩu: Tổng GTXNK = GTXK + GTNK ( tỉ usd, tỉ đồng,…)
Vai trò của xuất nhập khẩu đối với nền kinh tế
Xuất khẩu và nhập khẩu tạo nên cán cân thương mại của một quốc gia. Trong một nền kinh tế phát triển, cả nhập khẩu và xuất khẩu đều cần tăng trưởng liên tục. Đồng thời, các quốc gia phải cố gắng giữ cho cán cân này thăng bằng để nền kinh tế phát triển bền vững. Khi cán cân xuất nhập khẩu mất cân đối, nó có thể gây ra xuất siêu hoặc nhập siêu.
Sau đây, chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết vai trò của từng hoạt động trong cán cân thương mại:
Hoạt động xuất khẩu giữ vai trò gì?
Xuất khẩu có thể hiểu đơn giản là hoạt động bán hàng hoá ra nước ngoài một cách có tổ chức, hệ thống nhằm thu lợi nhuận. Xuất khẩu có vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế nói chung và đất nước nói riêng. Cụ thể:
- Tạo nguồn thu cho đất nước, từ đó tạo vốn cho hoạt động nhập khẩu. Đồng thời, tạo nguồn vốn và kỹ thuật cho hoạt động sản xuất trong nước.
- Xuất khẩu giúp mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa cho các doanh nghiệp. Tạo ra việc làm ổn định, nâng cao đời sống của nhân dân.
- Xuất khẩu góp phần thúc đẩy sản xuất trong nước phát triển, tạo sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
- Xuất khẩu góp phần thúc đẩy các hoạt động đối ngoại giữa các quốc gia.
- Khai thác tối đa các lợi thế trong nền kinh tế quốc gia.
Xuất khẩu giúp tạo ra nhiều việc làm cho người lao động
Hoạt động nhập khẩu giữ vai trò gì?
Nói một cách đơn giản thì nhập khẩu được hiểu là hoạt động mua hàng hoá, dịch vụ từ nước ngoài về. Nhằm phục vụ cho nhu cầu của người dân trong nước hoặc tái sản xuất nhằm tạo ra lợi nhuận.
Trong nền kinh tế vận hàng theo cơ chế thị trường, không một quốc gia nào có thể tự sản xuất tất cả các hàng hóa, dịch vụ phục vụ đầy đủ mọi nhu cầu của nhân dân trong nước. Bởi vậy, các quốc gia đều cần phải có hoạt động nhập khẩu. Những vai trò của hoạt động nhập khẩu được thể hiện rõ nét như sau:
- Nhập khẩu giúp bổ sung những hàng hóa mà trong nước không sản xuất được. Hoặc sản xuất không đủ so với thực tế tiêu dùng.
- Nhập khẩu làm đa dạng hóa nguồn hàng trong nước, nâng cao sự cạnh tranh hàng hóa. Từ đó những hàng hóa kém chất lượng sẽ bị đào thải.
- Nhập khẩu xoá bỏ tình trạng độc quyền hàng hóa trong nước và trên toàn thế giới. Xóa bỏ nền kinh tế khép kín, lạc hậu.
- Nhập khẩu sẽ thúc đẩy sự hợp tác giữa các quốc gia. Nó sẽ tạo cầu nối thông suốt cho nền kinh tế trong và ngoài nước cùng phát triển.
- Nhập khẩu giúp tạo ra quá trình chuyển giao công nghệ trong sản xuất hàng hóa. Đồng thời, giúp các quốc gia có sự cân bằng về trình độ sản xuất. Giúp tiết kiệm chi phí sản xuất và thời gian tạo ra hàng hóa.
- Nhập khẩu có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xuất khẩu. Từ đó, góp phần nâng cao giá trị cũng như chất lượng hàng hoá xuất khẩu thông qua hoạt động trao đổi hàng hoá.
Nhập khẩu giúp tạo ra sự cạnh tranh giữa các mặt hàng, từ đó chất lượng sản phẩm được nâng lên
Kim ngạch xuất nhập khẩu tại Việt Nam năm 2021
Năm 2021 tuy tình hình dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động kinh tế, trong đó có hoạt động xuất, nhập khẩu. Trước tình hình đó, hầu hết các quốc gia đều đóng cửa biên giới để phòng chống dịch. Đồng thời, nhiều quốc gia đã sử dụng các biện pháp bảo hộ thương mại. Tạo ra các rào cản kỹ thuật, để bảo hộ sản phẩm nội địa. Đặc biệt là các mặt hàng nông sản, thủy sản luôn bị kiểm duyệt rất chặt chẽ.
Dù vậy, trong bức tranh ảm đạm chung, Việt Nam vẫn có những điểm sáng. Một trong những điểm sáng đó là hoạt động xuất nhập khẩu. Thực hiện theo phương châm “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”. Việt Nam vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng xuất khẩu ổn định trong năm 2021.
Tính chung năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 336,25 tỷ USD (tăng 19% so với năm trước). Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 88,71 tỷ USD, tăng 13,4%, chiếm 26,4% tổng kim ngạch xuất khẩu. Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 247,54 tỷ USD, tăng 21,1%, chiếm 73,6%.
Về cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu năm 2021: nhóm hàng công nghiệp chế biến chiếm 89,2% (tăng 0,6 điểm phần trăm so với năm trước); nhóm hàng nông sản, lâm sản chiếm 7,1%, (giảm 0,2 điểm phần trăm); nhóm hàng thủy sản chiếm 2,6% (giảm 0,4 điểm phần trăm); nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản chiếm 1,1%, bằng năm trước.
Về kim ngạch nhập khẩu: Tính chung năm 2021, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước đạt 332,25 tỷ USD (tăng 26,5% so với năm trước). Trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 114,07 tỷ USD; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 218,18 tỷ USD. Năm 2021, nước ta có 47 mặt hàng nhập khẩu đạt trị giá trên 1 tỷ USD, chiếm tỉ trọng 94,1% tổng kim ngạch nhập khẩu.
Về thị trường: Hoa Kỳ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 95,6 tỷ USD. Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của nước ta với kim ngạch ước đạt 109,9 tỷ USD. Bên cạnh đó, chúng ta vẫn nhập siêu từ một số thị trường chính như Hàn Quốc, ASEAN, Nhật Bản trong thời gian qua.
Năm 2021, toàn quốc có 35 mặt hàng xuất khẩu đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD, chiếm 93,8% tổng kim ngạch xuất khẩu (có 8 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD, chiếm 69,7%).
Dự đoán kim ngạch xuất nhập khẩu tại Việt Nam năm 2022
Theo đánh giá từ Tổng cục Thống kê, năng lực sản xuất phục vụ xuất khẩu của Việt Nam có rất nhiều tiềm năng để tiếp tục phát triển mạnh trong năm 2022.
Mặc dù tình hình dịch Covid -19 vẫn diễn biến phức tạp nhưng cách thức phòng chống dịch của ta đã có nhiều thay đổi, thích ứng linh hoạt để hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung và hoạt động xuất nhập khẩu nói riêng không bị ảnh hưởng quá lớn.
Chuyên gia kinh tế dự đoán, kim ngạch xuất khẩu năm 2022 sẽ đạt 372 – 380 tỷ USD (tăng 13 – 15% so với năm 2021). Kim ngạch nhập khẩu ước đạt 366 – 372 tỷ USD (tăng 11 – 13%). Như vậy, năm 2022, cán cân thương mại của Việt Nam tiếp tục dương 4 – 8 tỷ USD.
Kết quả khảo sát các doanh nghiệp chế biến, chế tạo trong nước cho thấy: 83,3% số doanh nghiệp có lượng đơn đặt hàng xuất khẩu tăng hoặc giữ nguyên như quý IV/2021. Bởi vậy, chúng ta tin tưởng kim ngạch xuất khẩu năm 2022 sẽ tiếp tục đà tăng trưởng.
Chắc hẳn những thông tin chúng tôi cung cấp trên đây đã giúp bạn nắm rõ được kim ngạch là gì, đồng thời hiểu khái quát về tình hình xuất nhập khẩu tại Việt Nam. Nếu còn thắc mắc gì xung quanh vấn đề này, các bạn hãy để lại comment phía dưới. Chúng tôi sẽ trả lời giúp bạn. Hãy theo dõi website của chúng tôi thường xuyên để cập nhập những thông tin bổ ích nhé.